Prinsjesdag is de traditionele start van het parlementaire jaar voor de Eerste en Tweede Kamer in Den Haag. Op de derde dinsdag in september spreekt Koning Willem-Alexander in de Ridderzaal de troonrede uit waarin de regering haar belangrijkste plannen voor het komende jaar bekendmaakt. Voorafgaand aan het voorlezen van de troonrede trekken Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima in de Gouden cq. Glazen Koets, gevolgd door andere belangrijke leden, met een rijtour van Paleis Noordeinde via het Lange Voorhout naar het Binnenhof.
Programma Prinsjesdag
12:45 - Glazen Koets rijdt van de Koninklijke stallen naar Paleis Noordeinde
13:00 - Vertrek rijtour koninklijke stoet van Paleis Noordeinde naar het Binnenhof
13:15 - Troonrede Ridderzaal
13:50 - Glazen Koets vertrekt vanaf het Binnenhof richting Paleis Noordeinde
14:00 - Balkonscène Paleis Noordeinde
14:30 - Muzikale show van militaire korpsen op het Lange Voorhout
Route Glazen Koets
Voorafgaand aan de troonrede trekt er tussen 13:00 en 13:15 uur een koninklijke stoet door Den Haag. De koning en de belangrijkste leden van het Koninklijk Huis maken een rijtoer met de Glazen Koets, die de Gouden Koets tijdens de restauratie vervangt, van Paleis Noordeinde via het Lange Voorhout naar de Ridderzaal op het Binnenhof. De route van de Glazen Koets is vanwege werkzaamheden rond de Korte Vijverberg in 2016 anders dan gebruikelijk:
- Noordeinde
- Heulstraat
- Kneuterdijk
- Lange Voorhout
- Korte Voorhout
- Lange Houtstraat
- Plein
- Binnenhof
De gebruikelijke route is in gebruik sinds 1925, toen door een verhoging van de straat het niet langer mogelijk was om onder de Stadhouderspoort aan de voorzijde van het Binnenhof door te gaan. De Glazen Koets komt nu via de Mauritspoort en de Binnenpoort het Binnenhof op. Tijdens de traditionele rijtoer wordt er elke minuut een saluutschot afgevuurd door de batterij 11de Afdeling Rijdende Artillerie (Gele Rijders) op het Malieveld.
Samenstelling koninklijke stoet
De koninklijke stoet bestaat achtereenvolgens uit:
- Koninklijke Militaire Kapel 'Johan Willem Friso'
- Ere-compagnie Garderegiment Grenadiers en Jagers met vaandel en vaandelwacht
- Bereden Ere-Escorte Koninklijke Marechaussee met standaard en standaardwacht
- Bereden Ere-Escorte Cavalerie met standaard en standaardwacht
- Rijknecht-majoor van het Koninklijk Staldepartement met twee rijknechten
- Galacoupé met Kamerheer en Ceremoniemeester van Z.M. de Koning
- Galaberline met Grootmeester en Grootmeesteres van Z.M. de Koning
- Bereden Ere-Escorte van de Nationale Politie met standaard
- Galaglasberline met prins Constantijn en prinses Laurentien
- Bereden Ere-Escorte van de Nationale Politie
- Glazen Koets met koning Willem-Alexander en koningin Máxima
- Bereden Ere-Escorte Cavalerie
Balkonscène
Rond 13:50 uur vertrekt de Koninklijke Familie weer per Glazen Koets naar Paleis Noordeinde. Nadat Koning Willem-Alexander en de andere leden van het Koninklijk Huis zijn teruggekeerd op Paleis Noordeinde, volgt rond 14:00 uur de balkonscène waarbij de koninklijke familie op het balkon door het volk wordt toegejuicht. Deze balkonscène is om veiligheidsredenen in de jaren '60 ingevoerd. Voordien stapte de familie, als het weer het toeliet tijdens Prinsjesdag, na terugkomst in het paleis van de Glazen Koets over in een open koets die met dravende paarden door Den Haag reed.
Geschiedenis Prinsjesdag
Het woord 'Prinsjesdag' werd al in de 17e en 18e eeuw gebruikt voor de viering van de verjaardagen van de Prinsen van Oranje. Vooral die van stadhouder Prins Willem V leidde tot grote volksfeesten. Dat kwam er ook voor zijn zoon toen die in 1813 door een opgetogen bevolking na zijn ballingschap werd ingehaald en tot koning gekroond. Mensen zijn het woord 'Prinsjesdag' toen gaan gebruiken voor elke feestelijke gebeurtenis van een Oranje. Verjaardagen, bruiloften en dus ook voor de opening van de Staten-Generaal.
Gouden Koets vervangen door Glazen Koets
De Gouden Koets wordt al sinds 1912 voor Prinsjesdag ingezet. Voor die tijd werd gebruikgemaakt van de Glazen Koets die normalerwijze dienst doet bij de generale repetitie van Prinsjesdag. Vanwege de grote restauratie van de Gouden Koets wordt deze de komende jaren vervangen door de Glazen Koets.
Glazen Koets
De Glazen Koets is de trots van het Koninklijk Staldepartement, en dat is niet voor niets. De Glazen Koets is het oudste rijtuig uit het Koninklijk Huis en wordt alleen bij speciale gelegenheden gebruikt. Zo was het rijtuig onder meer te zien bij het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard en het huwelijk van Prinses Beatrix en Prins Claus.
Koning Willem I bestelde de Glazen Koets in 1821 bij de Brusselse rijtuigbouwer Pierre Simons die het rijtuig in 1826 afleverde. De Glazen Koets die Willem I geleverd kreeg, combineerde voortreffelijk praktische en ceremoniële functies. Het rijtuig behoorde technisch gesproken tot de absolute top in de rijtuigenbouw. De rijke versieringen verleenden de juiste status aan de koninklijke gebruiker en de nationale en vorstelijke symboliek, die in veelheid en op gevarieerde wijze in en op het rijtuig was aangebracht, kon het publiek moeilijk ontgaan.
De opvallend grote koets heeft een eenvoudig gevormde donkerblauwe kast die is afgezet met een brede vergulde lijst van laurier- en eikenbladeren. De naam van de koets komt van het glas dat de prachtige, maar kwetsbare, ornamentenrand die onder de vensters op de kast van de koets is aangebracht beschermt. Het interieur is bekleed met purper en beige fluweel en voorzien van geborduurde passementen, de zitkussens zijn gevuld met een vulling van paardenhaar. De hemel is gemaakt van geborduurde beige en hemelsblauwe zijde.
